Bellek İvmesi

Recm, Enstalasyon, 2013 – Bellek İvmesi, Arsenale Docks

Recm & Yüzleşme, 2013 – Bellek İvmesi, Arsenale Docks,

Bellek, 2013 Video, 12′ 09” – Bellek İvmesi, Arsenale Docks

Güneştekin’in enstalasyonu Bellek İvmesi, büyük ölçekli bir duvar kabartmasından,

Recm (Arapçada taşlama anlamına gelen ve bir grup insanın, suçlu bulunan kişiyi ölüne kadar taş atmasından oluşan ceza) adlı içi tahta harflerle dolu demir bir kafesten ve videolardan oluşur. Yüzleşme adlı duvar kabartması, karşılaşmayı yansıtan bir yüzey olarak bozunma süreçlerinin arabuluculuğunu temsil ederken, video işler kültürün homojenleşme sürecinin stratejilerini inşa eder. Burada sanatçının uzlaşma (soyut yüzey) ile tepki (kafes ve videolar) arasında bir bölünme yaratma yöntemini görürüz. Öncelikle izleyiciyle karşılaştığında özdeş anılar üretmesi beklenen yansıtıcı bir duvar kabartması yerleştirerek trajedi, coşku ve kıyamet gibi temel insani duyguları ifade etme konusundaki ilgisini ortaya koyuyor. Amacı tarihin çarpıtılmış hakikatlerini ortaya çıkarmaktır. Geçmişte olan neydi, bugün ne yaşanıyor, gelecekte ne olabilir sorularını sorma ve yanıtları arama riskini alması için izleyiciyi bir sükûnet ve cesaret anına davet eder.

Yapıtın geniş ölçeği yarattığı çağrışımlar ve izleyicinin beğenisi arasındaki yanılmaz yüzleşmenin gücünü yansıtan bir alan yaratır. Eserin yüzeyi dikey ve ince oyma plakalarla dinsel simgeler ve aynalardan oluşur. Bu kabartmalı yüzeyin önünde izleyici çok fragmanlı kurgunun içine çekildiğini hisseder, sanatçının niyetini zahmetsizce ve çaba harcamadan hayal edebilmesi olanaksızdır. Soyutlamanın yüceltme ve dolaylı içselleştirme potansiyelini kullanarak modernist kanona olan yakınlığını ortaya koyar. Geleneksel ve mitolojik imgeler dünyasına bağlı bir sanatçı olarak, çoğu zaman korkunç olaylarla dolu anıların kasvetli duygusunu göstermektense onu gizlemeye yönelir.

Siyah tahta harflerle dolu demir bir kafesten meydana gelen, harflerin bir kısmının kafesin etrafına dağıldığı ve içlerinden bir kaç tanesinin renkli olduğu üç boyutlu yapıdan oluşan Recm, Anadolu’nun çoklu kültürel topluluklarını tek bir dil altında benzeşmeye zorlayan kırılmayla dile olan tutkusunu ortaya çıkarır. Düdük, İnkâr ve Bellek adlı videolar enstalasyona bağlantılıdır, soyut duvar kabartmasının arka plan hikâyesine ve homojen ulus devlet ideolojisinin psiko-sosyolojik deformasyonlarına atıfta bulunurlar.

Geçmişten gelen travmatik olayların tarihleri ve tanıkların matem ve ağıt sesleriyle kurgulanan Bellek videosu, acı dolu bir geçmişe gönderme yapan soyut duvar kabartmasının tam karşısına yerleştirilmiştir. Diğer videolar, inanların anadilleriyle benimsetilen dilleri arasındaki uyuşmazlığı çözme mücadelesini kara mizahla gösterir. Üstü örtülmüş ve inkâr edilmiş geçmişe estetik bakış, belirli bir an için tarihin dayanılmaz akışını yavaşlatır ve bakan kişiye tarihsel devamlılıktaki ihtilaflı konumunu düşünme olanağı verir.