Mitoslar Evreni

3 – 27 Ağustos 2019
Bank Austria Kunstforum Wien, Viyana
Galerie Michael Schultz
Küratör Ulrich Ptak

Palyaçoların Gizemi
2019
Tuval Üzerine Yağlı Boya
180 x 240 cm

Maskenin Ardındaki Sır
2014
Tuval Üzerine Yağlı Boya
100 x 100 cm

Yeniden Diriliş
2018
Karışık Teknik
150 x 150 x 20 cm

Ulrich Ptak—Güneştekin’in yapıtları ülkesinin tarihiyle yakından ilişkilidir. Küreselleşmenin çokça konuşulduğu, kültürlerin ve gelecek zamanların sergilerin ana eksenini oluşturduğu bir dönemde, her şeyden önce çalışmalarında şimdiki zamanda kalır ve bu noktadan dönüp geriye bakar. Çalışmalarının çıkış noktası, eserlerinde sıra dışı biçimlerde yansıttığı Anadolu’nun mitosları ve dinsel inanışlarıdır. Bir anlatı kurma kaygısı duymayan sanatçı, her ne kadar eserlerinde kendine özgü bir tinsellik sunsa da esas olarak soyut olmayı sürdüren görsel bir dünya yaratma peşindedir. Ne var ki eserlerinin başlıklarına baktığımızda, bugün çok eskilerde kalmış gibi görünen bir zamana başvurduğuna dair de kuşku yoktur. Keza büyük anlatılardan doğup farklılıklarını bu anlatıları yaydıkça ortaya koyan kültürlere başvurduğu da şüphe götürmez. Örneğin Gılgamış Destanı, İncil dönemi öncesine kadar yaygın kabul gören bir anlatıydı.

Güneştekin mitolojilerin geçmişin olduğu kadar bugünün de temsilleri olduğunu, mitlerin hem geçmişi hem de bugünü yansıttığını tekrar tekrar söyler. Ona göre geçmiş kendiliğinden bugün olur, çünkü anı bugüne muhtaçtır. Sanatçı, özellikle video işlerinde sosyal ve psikolojik oluşumların toplumsal belleği nasıl şekillendirdiğini birçok kez incelemiştir. Mitolojilerin sadece kurgusal hikayeler olmadığını, aynı zamanda gerçek olayların fantastik yansımaları olduğunu varsayar. Onun için büyük ilham kaynağı olan Ezidi kültüründe, tüm gelenekler sözlü olarak aktarılır; ki bu da onların kişisel anlatılar yoluyla güçlenmesini sağlar. İşleri kıvrılıp bükülen hatlarla iç içe geçmiş güçlü geometrik kurgulardır. Soyutlama ve dramatizasyonlarında mitosların ana karakterini kullanır: Lilith, Pegasus, Akhilleus, Zümrüdü Anka, Medusa gibi. Yılan figürünün de bir rolü var, tıpkı yedi sayısı ve ölümsüzlük kapılarının olduğu gibi. Ancak üretimlerinde iki ana unsur öne çıkar: Güneş ve Melek-i Tavus. Ezidi kültürü, güneşe ibadet etmeye ve Melek-i Tavus figürüne kökten bağlıdır. Güneş ise sanatçının yapıtlarında kullandığı imzasıdır.

Çalışmalarında, hikayeleri ve mitleri neredeyse postmodern bir şekilde çakıştırarak farklı kültürel görüşler arasında bağ kurar. Onun inancı tüm kültürleri tanıyabilme anlayışına sahip olmak, güneşin onlara ışık ve yaşamda eşit davrandığı gibi ortak bir değer olarak davranabilmektir. İdeoloji, aşırılık, fanatizm ve dogmayı kınamaktır. Son dönem yapıtlarında bu politik vurgu daha da ön plana çıkmıştır. Yoktunuz yeni bir yaratıcı döneme işaret eder. Eser katliamlara ve zorla yerinden edilmelere göndermede bulunmakla birlikte vahşetin çarpıcı bir tasviri olmaktan çok, derin bir felsefi sorgulamayı yansıtır. (Hafıza mekânı) Güneştekin’in diyalektik bakış açısıyla şekillenen yaratımını hümanist bir manifesto olarak ne kadar takdir etsek azdır.

DAAX Corporation sponsorluğunda gerçekleşen Mitoslar Evreni sanatçının hafıza mekânı olarak çalıştığı işlerinden, iç içe geçmiş geometrik kurgularla sonsuzluk duygusu yayan eserlerinden ve kumaşın kullanım biçimlerinin hikâye anlatıcılığı ve mitoslarla olan bağından yola çıkarak çalıştığı kırkyamalarından oluşuyor.